Makaleler
ORTAKLIĞIN GİDERİLMESİ İZALE-İ ŞUYU DAVASI
ORTAKLIĞIN GİDERİLMESİ (İZALE-İ ŞUYU) DAVASI
1-)Dava Açmadan Ortaklığın Giderilmesi Sağlanabilir Mi ?
Dava açmadan ortaklığın giderilmesi sağlanabilir, bunun için tüm maliklerin ya da paydaşların icazet göstermesi gerekir.
a) Kat Mülkiyetinin Kurulması Yoluyla Ortaklığın Giderilmesi
634 Sayılı Kat Mülkiyeti Kanunu Madde 12’e göre
Kat mülkiyetinin kurulması için, ana gayrimenkulün kat mülkiyetine çevrilmesi hususunda o gayrimenkulün maliki veya bütün paydaşlarının aşağıda yazılı belgeler ile birlikte tapu idaresinde istemde bulunması gerekir.
Peki bu madde de belirtilen belgeler nelerdir;
-Proje müellifi mimar tarafından yapılan ve ana gayrimenkulün maliki veya bütün paydaşları tarafından imzalanan, yetkili kamu kurum ve kuruluşlarınca onaylanan mimarî proje ile yapı kullanma izin belgesi
-Kat mülkiyetini kuran malik veya malikler tarafından imzalanmış bir yönetim plânı
Tapu memuru yukarıda belirtilen belgelerin tamam ve usulüne uygun ve dilekçeyi verenlerin veya istemde bulunanların yetkili olduklarına kanaat getirdikten sonra, kat mülkiyeti kurulmasına dair resmi sözleşmeyi düzenler. Bu sözleşme aynı zamanda tescil istemi sayılır. Bu gayrimenkulün mülkiyeti kat mülkiyetine çevrilmiştir." ibaresi yazılarak, sayfa ana gayrimenkulün leh ve aleyhine tesis edilecek irtifak hakları dışındaki işlemlere kapatılır ve kat mülkiyetine konu olan her bağımsız bölüm, kat mülkiyeti kütüğünün ayrı bir sayfasına o bölüme bağlı arsa payı ve ana gayrimenkulün kayıtlı bulunduğu genel kütükteki pafta, ada, parsel, defter ve sayfa numaraları gösterilmek suretiyle tescil edilir.
b) Kat İrtifakı Kurulması Yoluyla Ortaklığın Giderilmesi
Kat irtifakı kurulması için henüz yapı yapılmamış veya yapısı tamamlanmamış bir arsa üzerinde kat irtifakının kurulması ve tapu siciline tescil edilmesi için o arsanın malikinin veya bütün paydaşlarının buna ait istem ile kat mülkiyetinin kurulması başlığı altında bahsedilen belgelerin tapu idaresine verilmesi gerekir. Bir arsa üzerinde kat irtifakları ancak sözleşmede veya dilekçede her kat irtifakının ilgili bulunduğu bağımsız bölüme tahsisi istenen arsa payı, arsanın kayıtlı olduğu kütüğün (Beyanlar) hanesinde belirtilmek suretiyle kurulur.
2-) Ortaklığın Giderilmesi Davası
Paylı veya elbirliği mülkiyeti şeklinde tescilli taşınmazlarda ortaklığın giderilmesi amacıyla açılan davalara ortaklığın giderilmesi (izale-i şüyu) davası denir. Bu dava sonucunda tüm taraflara benzer sonuç doğurur.
3-) Ortaklığın Giderilmesi Davasını Kimler Açabilir ?
Ortaklığın giderilmesi davasını açma hakkı paydaşlara aittir.
TMK Madde 698- Hukukî bir işlem gereğince veya paylı malın sürekli bir amaca özgülenmiş olması sebebiyle paylı mülkiyeti devam ettirme yükümlülüğü bulunmadıkça, paydaşlardan her biri malın paylaşılmasını isteyebilir.
4-) Neden Ortaklığın Giderilmesi Davası Açılır ?
Paydaşın ya da paydaşların birinin mahkeme yoluyla ortaklığın giderilmesini istemesinden yahut paydaşların kendi aralarında malın paylaşımıyla ilgili anlaşmazlığa düşmesi sebebiyle ya da paydaşlardan birinin haciz tehditiyle karşı karşıya kalmış olması bu sebeple malın hacizde satılmasının önüne geçip payı oranında mala sahip olmak istemesinden dolayı dava açılabilir.
5-) Ortaklığın Giderilmesi Davası Kimlere Karşı Açılır ?
Ortaklığın giderilmesi davası, davacıların dışında kalan paydaşlar aleyhine açılır. Bütün paydaşların davalı olarak gösterilmesi şarttır.
6-) Ortaklığın Giderilmesi Davası Hangi Mahkemede Açılır ?
Ortaklığın giderilmesi davasında yetkili mahkeme taşınmazın bulunduğu yer mahkemesidir. Görevli mahkeme ise Sulh Hukuk Mahkemesi’dir. Örneğin taşınmaz Bakırköy ise dava Bakırköy Sulh Hukuk Mahkemesi’nde açılması gerekir.
7-) Ortaklığın Giderilmesi Davası Nasıl Gerçekleşir ?
Ortaklığın giderilmesi iki şekilde olur.
TMK699/1 Paylaşma, malın aynen bölüşülmesi veya pazarlık ya da artırmayla satılarak bedelinin bölüşülmesi biçiminde gerçekleştirilir.
a)Aynen Taksim Suretiyle Ortaklığın Giderilmesi
Ortaklığın giderilmesi davasında taraflar malı nasıl bölüştüreceklerini karar verip dava sırasında hakime bildirebilirler. Hakim bu talep doğrultusunda karar verebilir. Paylaşma biçiminde uyuşma sağlanamazsa, paydaşlardan birinin istemi üzerine hâkim, malın aynen bölünerek paylaştırılmasına, bölünen parçaların değerlerinin birbirine denk düşmemesi hâlinde eksik değerdeki parçaya para eklenerek denkleştirme sağlanmasına karar verir.
b) Satış Suretiyle Ortaklığın Giderilmesi
Taşınmazın aynen taksimi mümkün değilse ortaklığı satış suretiyle giderilmesine karar verilir. Taşınmaz malın satışı, mahkeme aracılığıyla değil satış memuru veya icra dairesi marifetiyle yapılır. Satış açık arttırma yoluyla yapılmalıdır. Ancak tüm paydaşlar anlaşarak satışın ortaklar arasında yapılması hususunda oybirliğiyle anlaştıkları takdirde satış yalnızca ortaklar arasında yapılır.
