Makaleler
Özel Güvenlik Kimlik kartının alınmasına engel haller veya mevcut kimlik kartını iptal sebepleri nelerdir?
Bu konu sayıları yüzbinleri bulan özel güvenlik görevlilerini yakından ilgilendiren önemli bir konudur. 15 Temmuz 2016 tarihinde yapılan darbe teşebbüsünden önce ögg kimlik kartını almak nispeten kolaydı. Ancak bu tarihten sonra KHK ile bu hususta önemli düzenlemeler yapılıp konu yeniden düzenlenmiştir. Buna 680 sayılı KHK'nin 69. Maddesi ile 5188 sayılı Kanunun 10 uncu maddesinin birinci fıkrasının (d) bendi aşağıdaki şekilde değiştirilmiş ve aynı fıkraya (g) bendinden sonra gelmek üzere aşağıdaki bent eklenmiştir.
“d) 26/9/2004 tarihli ve 5237 sayılı Türk Ceza Kanununun 53 üncü maddesinde belirtilen süreler geçmiş veya hükmün açıklanmasının geri bırakılmasına karar verilmiş olsa bile;
1) Kasten işlenen bir suçtan dolayı bir yıl veya daha fazla süreyle hapis cezasına mahkûm olmamak.
2) Affa uğramış olsa bile Devletin güvenliğine, Anayasal düzene ve bu düzenin işleyişine, özel hayata ve hayatın gizli alanına ve cinsel dokunulmazlığa karşı suçlar ile uyuşturucu veya uyarıcı madde suçları, zimmet, irtikâp, rüşvet, hırsızlık, dolandırıcılık, sahtecilik, güveni kötüye kullanma, hileli iflas, ihaleye fesat karıştırma, edimin ifasına fesat karıştırma, suçtan kaynaklanan malvarlığı değerlerini aklama, kaçakçılık ve fuhuş suçlarından mahkûm olmamak.
3) Anayasal düzene ve bu düzenin işleyişine, özel hayata ve hayatın gizli alanına, cinsel dokunulmazlığa karşı suçlar ile uyuşturucu veya uyarıcı madde suçlarından dolayı hakkında devam etmekte olan bir soruşturma veya kovuşturma bulunmamak.”
“h) Güvenlik soruşturması olumlu olmak.”
TCK 53. Maddesine göre alınan hapis cezası mahkumiyetinin kanuni sonucu olarak bu cezanın infazı tamamlanıncaya kadar, kişinin belli hakları kullanması yoksun bırakılmaktadır.
5188 sayılı kanunun 10.maddesinin d) bendinde yapılan değişiklik ile “TCK 53. Maddede belirtilen süreler geçmiş olsa bile” şartına ek olarak “hükmün açıklanmasının geri bırakılmasına karar verilmiş olsa bile” cümlesi eklenmiştir. Oysa HAGB sanık hakkında hükmolunan cezanın belli bir denetim süresi içerisinde örneğin 5 yıl boyunca kasıtlı olarak bir suç işlememesi ve yükümlülüklere uygun davranması sonucu cezanın ortadan kalkması demektir.
Bir çok kişi basit suçlardan dolayı yargılanıp sonuçta HAGB almış olmasına rağmen ogg kimlik karti almamaktadır. Önceki düzenlemede sadece 1 yıl ve üzeri hapis cezası alması hükmü vardı. Bu şekilde aleyhe bir düzenleme yapılmış oldu.
Ayrıca af kapsamında bulunmasına rağmen belirtilen suçları işleyenlerin özel güvenlik görevlisi olamayacağını belirleyen suçlara, “özel hayata ve hayatın gizli alanına” karşı işlenen suçlar ile “uyuşturucu veya uyarıcı madde suçları” eklenmiştir.
d) bendinin 3. Fıkrası ile burada sayılan suçlardan dolayı haklarında devam etmekte olan soruşturma ve kovuşturma bulunmaması gerekir. Yani burada mahkumiyet olmasa bile bir savcılık soruşturması olması bile ogg kimliğin alınmasına engel veya varolan kimliğin iptali sebebi olarak mevzuata girmiş oldu. Bu düzenleme de uygulama çok büyük mağduriyetlere neden olmaktadir. Örneğin uyuşturucu madde kullanmak iddiasiyla veya attığı bir twit nedeniyle savcılık soruşturması devam eden bir kişi ogg kimlik karti alamaz veya var olan kimliği iptal edilir. Oysa yargılama sonunda berat etmesi ihtimali olup kimse yargı kararı olmadan suçlu ilan edilemez yani " masuniyet" ilkesi hiçe yapılmıştır. Hukuk ve demokrasi açısından da sakıncalı bir düzenleme olmuştur. Bu düzenleme kötüniyetli kullanmaya da müsait olmuştur. Örneğin bir müvekkilimiz trafikte tartıştığı bir polis memuru tarafından açıkça ' hakkında tutanak tutup özel güvenlik şubeye şikayet edeceğim ve kimliğini iptal edeceğim' demiş bunu gerçekten yapmış, o kişinin kimliği iptal edilmiştir. Görüldüğü gibi asılsız bir suçlama ile acıkan bir soruşturmaya binaen kişinin çalışma ruhsatı olan ogg kimlik karti çok kolay iptal edilebiliyor.
Son olarak düzenlemenin h) bendi ile özel güvenlik görevlisinin güvenlik soruşturmasının olumlu olması şartının getirilmistir. Bu madde ile bir kişi için, diğer bütün şartlar tam olsa bile, özel güvenlik görevlisi olabilmesi için,devletin emniyet ve istihbarat birimlerinin yapacağı güvenlik soruşturmasının olumlu sonuçlanması gereklidir. Bu da son derece keyfi bir durum olup muğlak ve kötüniyetli sonuçları vardır. Zira bu güvenlik ve arşiv kaydi araştırması sonucu hicbir zaman kişiye verilmemektedir. dolaysıyla kişi olumsuz çıkan sonucun neye dayandığını bilememenin verdiği psikolojik sıkıntıyı yaşamaktadır. Burada yapılması gereken, ogg kimlik talebinin ret kararınin veya var olan ogg kimlik kartının iptali kararının tebliginden itibaren 60 gün içinde idere mahkemesinde dava açmaktır. Dava ile dosya hakimin önüne gideceğinden güvenlik soruşturmasının veya arşiv kaydının düzgün yapılip yapılmadığı, keyfiliğin olup olmadığı denetime tabi tutulmuş olacaktir. Son dönemde bu konuda idare mahkemelerinde olumlu kararlar çıkmıştır. Hatta konu Anayasa mahkemesine kadar gitmiş ve kişiler lehine kısmi bir iptal kararı da çıkmıştır. Başka bir yazımızda Anayasa Mahkemesinin bu kararını irdeleyeceğiz.
